بیماری شاربن علامتی
بیماری شاربن علامتی (Charbon Symptomatique) یا بلک لگ (بیماری پای سیاه)
یک بیماری عفونی تب دار و حاد است .که در گاو ، گوسفند ایجاد بیماری می کند .که عامل بیماری بنام کلستریدیوم شووئی(Clostridum Chowvoei) است که باعث التهاب گازدار یا آمفیزماتور ماهیچه حجیم بدن می شوند . شاربن علامتی یک بیماری گاوی و کمتر در گوسفند دیده می شود .
یک باسیل گرم مثبت ، بی هوازی ، هاگدار است که هاگ آن دارای مقاومت زیادی است و هاگ به همراه علوفه وارد بدن می شود و از طریق لوله گوارش وارد جریان خون می شود . و به عضلات و سایر بافت ها می رود در عضلات باقی می ماند تا زمانی که شرایط مناسب برای رشد و تکثیر آن فراهم شود. شرایطی که باعث ایجاد بیماری می شوند :
1) کوفتگی عضلات که ممکن است از شاخ زدن بوجود آید .
2) خراش ها و زخم هایی که ایجاد می شود می تواند باعث رشد هاگ بشود . اما گاهی اوقات به طور خودبخودی بیماری ایجاد می شود .
این بیماری در گاو بیشتر در سنین 6 ماه تا 2 سال دیده می شود . اما در گوسفند سن مشخصی ندارد و همچنین بیماری بیشتر در تابستان و پاییز دیده می شود .و در زمستان غیر معمول است .
نشانه های بیماری
معمولا قبل از اینکه دام علامت خاصی را بروز بدهد می میرد و معمولا شروع بیماری ناگهانی است . اما نشانه های بالینی که ممکن است دیده شوند عبارتند از :
لنگش شدید و بی حالی مشخصی در آغاز بیماری تب وجود دارد ولی زمانی که نشانه های بیماری آشکار شد درجه حرارت طبیعی می شود . ادم مشخص گازدار در عضلات مخصوصا عضلات گردن ، شانه ، کپل و عضلات ران دیده می شود در ابتدا تورم عضله گرم و دردناک است ولی با پیشرفت بیماری تورم افزایش و پوست سرد و غیر حساس می شود . در هنگام فشار این منطقه صدای ترکیدن هوا در زیر دست احساس می شود که ناشی از وجود گاز در بافت است . با پیشرفت بیماری لرزش عضلانی ، دراز کشیدن ، تنفس سخت ، کما و مرگ نمایان می شود .
نشانه های کالبد گشایی
دامی که در اثر شاربن علامتی تلف می شود اغلب بوضوح دیده می شود که دام به وضع خاصی روی زمین افتاده است به نحوی که پای مبتلا راست و سفت و کشیده است (جراحات بیشتر در شانه و پاهای خلفی دام ایجاد می شود ) نفخ و گندیدگی سریع لاشه است . خروج خون کف آلود از بینی و مخرج نیز مشاهده می شود . زمانی که لاشه را باز می کنیم در زیر جلد ناحیه مبتلا ، خون نفوذ کرده و ماهیچه های اندام مبتلا قرمز تیره تا سیاهرگ هستند و حباب های گاز رشته های عضلانی را از هم جدا کرده و هنگامیکه ناحیه مبتلا را لمس می کنیم یک بافت اسفنجی احساس می کنیم و همچنین در اثر فشار مایع خونین رنگی که حاوی گاز است به بیرون تراوش می کند .و از ماهیچه بوی کره تند شده استشمام می شود .
درمان
فرصت درمان وجود ندارد اما در مورد دام هایی که نشانه ها را بروز داده اند ولی در حال مرگ نیستند تزریق پنی سیلین و تتراسایکلین مفید است و این تجویز باید تا زمانی که درجه حرارت به مدت 48 ساعت بطور طبیعی باقی بماند روزانه تکرار می شود .
پیشگیری
در مناطقی که بیماری به صورت بومی است باید گاوهای بین 6 ماه تا 2 سال واکسینه شوند و واکسیناسیون در فصل بهار و اوایل تابستان انجام می شود و این واکسیناسیون باید هر ساله تکرار شود .